การหายใจการหายใจ

ประเภทของการหายใจ

CR.การหายใจ

 Edit 0 1

ประเภทการหายใจ

ซึ่งนำอากาศเข้าหรือออกจากปอด สิ่งมีชีวิตที่ต้องการออกซิเจนต้องการออกซิเจนเพื่อปลดปล่อยพลังงานผ่านการหายใจระดับเซลล์ ในรูปของเมตาบอลิซึมโมเลกุลพลังงานสูง เช่น กลูโคส การหายใจเป็นเพียงกระบวนการเดียวซึ่งส่งออกซิเจนไปยังที่ที่ต้องการในร่างกายและนำคาร์บอนไดออกไซด์ออก อีกกระบวนการหนึ่งที่สำคัญเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนที่ของเลือดโดยระบบไหลเวียนโลหิต การแลกเปลี่ยนแก๊สเกิดขึ้นในถุงลมปอดโดยการแพร่ของแก๊สระหว่างแก๊สในถุงลมและเลือดในหลอดเลือดฝอยปอด เมื่อแก๊สที่ละลายนี้อยู่ในเลือด หัวใจปั๊มเลือดให้ไหลไปทั่วร่างกาย

นอกเหนือไปจากการนำคาร์บอนไดออกไซด์ออก การหายใจส่งผลให้เกิดการสูญเสียน้ำจากร่างกาย อากาศที่หายใจออกมีควาามชื้นสัมพัทธ์เท่ากับ 100% เพราะน้ำแพร่ข้ามพื้นผิวที่ชุ่มชื้นของทางเดินหายใจและถุงลมปอด

ทางสรีรวิทยาสามารถแบ่งการหายใจ

แบ่งออกได้เป็น 4 ชนิด1. breathing หมายถึงการหายใจเพื่อนำอากาศที่มีก๊าซออกซิเจนจากภายนอกเข้าสู่ปอดโดยการหายใจเข้า และการนำอากาศที่มีก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากปอดโดยการหายใจออก2. external respiration หมายถึงการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนกับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่มากับเลือดที่ปอด (ถุงลมปอด) โดยเลือดจะรับก๊าซออกซิเจนและปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกมา(ระหว่างก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ที่ละลายในน้ำเลือด)3. internal respiration หมายถึง ขบวนการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนจากเลือดกับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ผลิตขึ้นจากเซลล์(ระหว่างออกซิเจนในน้ำเลือดกับคาร์บอนไดออกไซด์ในเซลล์)4. cellular respiration หมายถึงการหายใจภายในหรือการหายใจภายในระดับเซลล์ เป็นขบวนการใช้ก๊าซออกซิเจนในไมโตคอนเดรียในการเมตาโบลิซึมของเซลล์ เพื่อให้ได้พลังงานในรูปของATP

ลักษณะการหายใจ

1. Eupnea
การหายใจเข้าออกอย่างธรรมดา เกิดขึ้นตามปกติเป็นจังหวะติดต่อกัน และค่อนข้างสม่ำเสมอตลอดเวลา


2. Hyperpnea
การหายใจเข้าออกเร็วและแรงสัมพันธ์กับระดับ Metabolism ของร่างกาย เช่น กรณีการออกกำลังกายมาก ร่างกายใช้ O2 มากและ CO2 ออกมามาก จึงต้องหายใจมากเพื่อรับ O2 และขับเอา CO2 ออกมาให้สัมพันธ์กัน จะพบว่าระดับออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดจะยังคงเป็นปกติ นอกจากนั้นยังพบว่าในคนที่มี Metabolism สูง อื่นๆ อีก เช่น คนเป็นไข้สูง ต่อม Thyroid เป็นพิษ เป็นต้น


3. Hyperventilation
เป็นการหายใจเข้า-ออก เร็ว แรง เช่นกัน แต่เกิดจากอำนาจทางจิตใจ ทั้งๆ ที่ร่างกายยังปกติอยู่ ทำให้ CO2 ถูกขับออกจากร่างกายมาก จะพบระดับ CO2 ในเลือดต่ำ พบในผู้ที่มีปัญหาทางจิตใจ จะหายใจแรง ผลที่ตามมา คือ ร่างกายจะมีสภาพเป็นด่าง และเกิดเป็นตะคริว ชาตามแขน ขา


4. Hypoventilation
การหายใจน้อย อาจจะมีหายใจช้าร่วมด้วย พบในโรคที่มีการกดศูนย์หายใจ (Respiratory center) ระดับ CO2 ในเลือดจะสูง O2 จะต่ำ


5. Tachypnea
หายใจเร็ว


6. Bradypnea
หายใจช้า


7. Apnea
การหยุดหายใจค้างอยู่ในท่าหลังจากหายใจออก


8. Apneusis
การหยุดหายใจค้างอยู่ในท่าหลังจากหายใจเข้า


9. Periodic breathing (Cheyne - Stroke respiration
) คือ การหายใจที่มีลักษณะเป็นช่วงๆ คือ หายใจเบาๆ น้อยๆ แล้วหายใจแรงขึ้น ๆ แล้วค่อยๆ ลดลงจนหยุด เกิดในคนที่เป็นโรคของสมอง หัวใจ

10. Asphyxia
การหายใจไม่ออกเนื่องจากทางเดินหายใจอุดตัน ทำให้หายใจลำบากและหยุดหายใจในที่สุด คนไข้จะมีอาการเขียวคล้ำเพราะขาด O2 พบในคนจมน้ำ ผูกคอตาย หรือทารกแรกเกิดที่ขาด O2


11. Sighing
การถอนหายใจ เป็นกลไกอันหนึ่งของร่างกายที่จะทำให้ปอดขยายตัวได้เป็นพักๆ เพื่อไม่ให้ปอดแฟบ เป็นการหายใจเข้าออกด้วยปริมาตรจำนวนมาก เกิดขึ้นได้ประมาณ ชั่วโมงละ 8 ครั้ง ในผู้หญิง และ 6 ครั้งในผู้ชาย


12. Yawning
การหาว เป็นการหายใจเข้า-ออก ลึกๆ (ปริมาณมาก) เช่นกัน แต่ใช้ระยะเวลานานกว่า เกิดเนื่องจากมีการขนส่ง CO2 ในร่างกาย หลังตื่นนอนหรือตอนง่วงนอน

13. Hiccough
การสะอึก เกิดจากการหดตัวแน่นๆ เป็นพักๆ (Spasm) ของกล้ามเนื้อกระบังลม (Diaphragm) ทำให้การปิดของ Glottis อาจไม่ตรงตามจังหวะ ลมจะผ่าน Glottis อย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดเสียงดังพบในการที่มีการระคายเคืองต่อกระบังลม เช่น การที่กระเพาะโปร่งมากเกินไป (จากอาหารที่กิน หรือการกลืนลม) การกลืนน้ำลายเป็นวิธีหนึ่งที่จะแก้สะอึกได้


14. Dyspnea
การหายใจลำบากหรือการหายใจไม่สะดวก ต่างจากข้อ 1-13 ในข้อที่ว่า เราไม่สามารถตรวจพบอาการ Dyspnea ได้ แต่เป็นความรู้สึกของคนที่เป็นเองว่าหายใจไม่พอ พบในคนที่เป็นโรคปอด โรคหัวใจ

15.การหายใจในสภาพแวดล้อมที่ผิดปกติ

15.1 ในที่สูงมากๆ
ถ้าเราอยู่ในที่สูง ความดันบรรยากาศจะลดลง สิ่งแรกที่จะรู้สึก คือ หูอื้อ เนื่องจากความดันในช่องหูยังเท่าเดิม แต่ความดันภายนอกลดลง แก้วหูจะถูกดันให้โป่ง วิธีแก้ไข คือ การกลืนน้ำลาย เคี้ยวหมากฝรั่งเพื่อให้ความดันในช่องหู กลับมาเท่ากับความดันบรรยากาศภายนอก อาการต่อไป คือ ความดันของ O2 จะต่ำลงด้วย จะมีอาการปวดศรีษะ อ่อนเพลีย แน่นหน้าอก และเหนื่อยง่ายกว่าปกติ


15.2 ในที่ต่ำมากๆ
จะมีความกดดันอากาศมาก ทำให้รู้สึกหายใจไม่สะดวก เคลื่อนไหวลำบาก และสิ่งสำคัญ คือ การขึ้นสู่พื้นดินด้วยความรวดเร็ว Gas nitrogen ในเลือดจะขยายตัวเป็นฟอง เกิด Embolism ไปอุดตามที่ต่างๆ และถ้ามีอาการมากอาจถึงตายได้ เรียกว่า Caisson disease