คำศัพท์

คำศัพท์ทางกายวิภาคและสรีรวิทยา

Anatomical Position คือ ท่ายืนตัวตรง หน้ามองไปข้างหน้า ส้นเท้าชิดกัน แขนทั้งสองข้างห้อยติดกับสีข้าง และแบมือหันฝ่ามือไปข้างหน้า (ให้นิ้วก้อยจรดกับโคนขา นิ้วหัวแม่มือหันไปทางด้านนอก)

Longitudinal เป็นคำประกอบให้ทราบว่า เกี่ยวกับตามยาวของลำตัว
Transverse  เป็นคำประกอบให้ทราบว่า เกี่ยวกับตามขวางของลำตัว
Anterior  เป็นคำประกอบให้ทราบว่า เกี่ยวกับทางด้านหน้า (บางทีใช้คำว่า Ventral)
Posterior  เป็นคำประกอบให้ทราบว่า เกี่ยวกับทางด้านหลัง (บางทีใช้คำว่า Dorsal)
Superior  เป็นคำประกอบให้ทราบว่า เกี่ยวกับด้านบน
Inferior เป็นคำประกอบให้ทราบว่า เกี่ยวกับด้านล่าง
Medial เป็นคำประกอบให้ทราบว่า เกี่ยวกับส่วนที่ใกล้กับเส้นผ่ากลางของร่างกายหรืออวัยวะ ซึ่งเรียกว่า Median Line
Lateral เป็นคำประกอบให้ทราบว่า เกี่ยวกับส่วนที่ไกลออกไปจาก Median Line
Superficial เป็นคำประกอบความหมายว่า "ตื้น" คือใกล้กับผิวภายนอกของส่วนใด ๆ หรืออวัยวะใด ๆ
Deep เป็นคำประกอบความหมายว่า "ลึก" คือไกลกับผิวภายนอกของส่วนใด ๆ หรืออวัยวะใด ๆ
Central เป็นคำประกอบความหมายว่า เป็นศูนย์กลางหรือส่วนต้น แผลงจากคำว่า Centre
Peripheral เป็นคำประกอบความหมายว่า ไกลออกไปโดยรอบศูนย์กลางหรือปลาย
Internal เป็นคำประกอบความหมายว่า เกี่ยวข้องกับส่วนภายในของร่างกาย หรืออวัยวะ หรือช่องต่าง ๆ ในร่างกาย
External คำนี้มีความหมายตรงกันข้ามกับ Internal คือเกี่ยวกับอวัยวะภายนอกร่างกาย อวัยวะหรือช่องต่าง ๆ ในร่างกาย
Visceral เป็นคำประกอบความหมายว่า เป็นส่วนที่เกี่ยวกับอวัยวะภายใน คำว่า Vicsus เป็นเอกพจน์ พหูพจน์ว่า Viscera แปลว่า อวัยวะภายในหรือตรงกับ Internal Organ
Parietal เป็นคำประกอบความหมายว่า เป็นส่วนที่เกี่ยวข้องกับด้านของร่างกายภายนอกที่หุ้ม Viscus อยู่ คำว่า Parietal จึงมีความหมายตรงข้ามกับ Visceral
Proximal เป็นคำประกอบความหมายว่า ส่วนที่อยู่ใกล้กับลำตัว (ใช้พูดถึงแขนและขา เช่น โคนแขน โคนขา อยู่ใกล้กับลำตัว)
Distal เป็นคำประกอบความหมายว่า ส่วนที่อยู่ไกลจากลำตัว (ใช้พูดถึงแขนและขา เช่น ปลายมือ ปลายเท้า อยู่ไกลจากลำตัว)


คำศัพท์ที่น่าสนใจอื่น ๆ
1.Frontal bone (ฟอนทอลโบน) = กะโหลกศีรษะส่วนหน้า
2.Cranium (คาเนียม) = กระดูกศีรษะ
3.Mandible (แมนนิเบิล) = กระดูกขากรรไกร
4.Cervical vertebrae (เซอวิเคิลเวอร์ทิเบิล) = กระดูกสันหลังส่วนคอ
5.Clavical (คาร์วิเคิล) = กระดูกไหปลาร้า
6.Scapula (สะแคปปูลาร์) = กระดูกสะบัก
7.Humerus (เฮอมูรัส) = กระดูกต้นแขน
8.Pelvis (เพลวิส) = กระดูกสะโพก
9.Ulna (อัลน่า) = กระดูกปลายแขนด้านใน
10.Carpus (คาร์ปัส) = กระดูกข้อมือ
11.Femur (ฟีเมอร์) = กระดูกต้นขา
12.Patella (kneecap) = กระดูกสะบ้า
13.Tibia ( ทิเบีย) = กระดูกปลายขาด้านใน
14.Fibula (ฟิบูล่า) = กระดูกปลายขาด้านนอก
15.Heart = หัวใจ
16.Kidncy (คิดนีย์) = ไต
17.Nasal passage = โพรงจมูก
18.Pharynx (ฟาริ้ง) = คอหอย
19.Epiglottis (อิพิก๊อสติ๊ส) = ฝาปิดกล่องเสียง
20.Larynx (ลาริ๊ง) = กล่องเสียง
21Esophagus (อีโสฟากัส) = หลอดอาหาร
22.Trachea (เทรเคีย) = ท่อลม
23.Bronchus (บรองคัส) = หลอดลม
24.Left lung (เลฟลัง) = ปอดซ้าย
25.Ribs (ริบ) = กระดูกซี่โครง
26.Diaphragm (ไดอะแฟรม) = กระบังลม
27.Stomach (สโตมัส) = กระเพาะอาหาร
28.Spleen (สปลีน) = ม้าม
29.Liver (ลิเวอร์) = ตับ
30.Appendix (แอพเพนดิก) = ไส้ติ่ง
31.Pupil (พิวพิ้ว) = รูม่านตา
32.Bladder (แบลดเดอร์) = กระเพาะปัสสาวะ
33.Urethra (ยูรีท่า) = ท่อปัสสาวะ
34.Penis (เพนนีส) = องคชาต
35.Scrotum (สกอร์ตุ้ม) = ถุงอัณฑะ
36.Testis (เทสทีส) = อัณฑะ
37.Anus (เอนัส) = ทวารหนัก
38.Cervix (เซอร์วิค) = ปากมดลูก
39.Vagina (วาไจน่า) = ช่องคลอด
40.Uterus (ยูเทอรัส) = มดลูก
41.Ovary (โอเวอร์รี) = รังไข่


คำศัพท์และความหมายที่น่ารู้
1. Oropharyngeal airway (mouth gag), (airway) = อุปกรณ์เปิดทางเดินหายใจ
2. Suction (ซักชั่น) = เครื่องดูดเสมหะ
3. Stethoscope (สเต็ทโตสโคป) = หูฟัง
4. Blood pressure (BP.) (บลัดเพรสเชอร์) = ความดันโลหิต
5. Splint (สปลิ๊น) = การดาม
6. Stop bleed (สต็อปบลีด) = ห้ามเลือด
7. Gluco-meter (กลูโคมิเตอร์) =เครื่องวัดค่าน้ำตาลในกระแสเลือด
8. Elastic Bandage (EB.) (อิลาสติคแบนเดก) = ผ้าพันชนิดยืด
9. Defibrillator (ดีฟิบบริลเลเตอร์) = เครื่องกระตุกหัวใจ
10.Pulse Oxymeter = เครื่องวัดค่าความอิ่มตัวของ O2 ในกระแสเลือด
11.Treatment (ทรีทเม้น) = การรักษา
12.Diagnosis (ไดแอ็กโนซีส) = การวินิจฉัย
13.Vital sign (ไวทอลไซน์) = สัญญาณชีพ
14.Temperature (เทมเพอเรเจอร์) = อุณหภูมิ
15.Pulse = ชีพจร
16.Respiration (เรสไปเรชั่น) = การหายใจ
17.Blood pressure (บลัดเพรสเชอร์) = ความดันโลหิต
18.Observe (ออบเสริฟ) = สังเกตอาการ
19.Tepid sponge (เทปปิดสปั้น) = เช็ดตัวลดไข้
20.Transfer (ทรานสเฟอร์) = การย้ายผู้ป่วย
21.Discharge (ดีสชาร์จ) = การจำหน่ายผู้ป่วย
22.Sphygmomanometer (สฟิกโมมาโนมิเตอร์) = เครื่องวัดความดันโลหิต
23.Needle (นีดเดิล) = เข็ม
24.Syringe (ไซริง) = กระบอกฉีดยา
25.Intravenous Fluid (IV.Fluid) = สารน้ำ (น้ำเกลือ)
26.Medicut (เม็ดดิขัด) = เข็มแทงน้ำเกลือ
27.I.V. set = ชุดให้สารน้ำ
28.Extension (เอ็กซ์เทรนชั่น) = สายต่อชุดให้น้ำเกลือ
29.3-way (ทรีเวย์) = ข้อต่อ 3 ทาง
30.Tourniguet (ทูนิเก้) = สายยางรัดแขน
31.Gauze (ก็อซ) = ผ้าก๊อซ
32.Dressing (เดรสซิ่ง) = การทำแผล
33.Top gause (ท็อปก็อซ) = ผ้าก๊อซหุ้มสำลี (ใช้พันแผลขนาดใหญ่)
34.Micropore (ไมโครปอร์) = พลาสเตอร์ปิดแผลชนิดกระดาษ
35.Transpore (ทรานสปอร์) = พลาสเตอร์ปิดแผลชนิดพลาสติก
36.Ambubag (แอมบูแบ็ก) = ลูกยางบีบช่วยการหายใจ
37.Abnormal (แอบนอร์มอล) = ผิดปกติ
38.Abrotion (อะบรอชั่น) = การแท้ง
39.Artary (อาร์เทอร์รีย์) = เส้นเลือดแดง
40. Vein (เวน) = เส้นเลือดดำ
41.B.P. drop (บี.พี.ดร็อป) = ความดันเลือดต่ำ
42.Brain (เบรน) = สมอง
43.Chills (ชิลส์) = หนาวสั่นจากไข้สูง
44.Coma (โคม่า) = ภาวะหมดสติ ไม่รู้สึกตัว
45.Complication (คอมพลิเคชั่น) = โรคแทรกซ้อน
46.Cyanosis (ไซยาโนซีส) = อาการเขียวจากการขาดออกซิเจน
47.Secretion (ซิครีชั่น) = สารคัดหลั่ง
48.Edema (อิดีม่า) = บวม
49.Electrodiogram (EKG) = เครื่องวัดคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
50.Expire (เอ็กซ์ปาย) = หมดอายุ
51.Infection (อินเฟคชั่น) = การติดเชื้อ
52.Jerk (เจิ๊ก) = เคาะเข่า
53.Nausea (นอร์เซีย) = คลื่นไส
54.Nipple (นิปเปิล) = หัวนม
55.Pain (เพน) = ความปวด
56.Pale (เพล) = ซีด
57.Paralysis (Paralite) (พาราไลซีส) = อัมพาต
58.Rupture (รัปเจอร์) = การแตก
59.Sick = ป่วย
60.Side effect (ไซด์เอฟเฟค) = ผลข้างเคียง
61.Sputum (สปูตุ้ม) = เสมหะ
62.Stat (สแตท) = ทันที
63.Stomach (สโตมัส) = กระเพาะอาหาร
64.Stress (สเตรส) = เครียด
65.Therapy (เทอราปี้) = การรักษา
66.Unconscious (อันคอนเชียส) = ไม่รู้สึกตัว
67.Urine (ยูรีน) = ปัสสาวะ
68.Urine analysis (ยูรีนอะนาไลซีส) = การเก็บปัสสาวะส่งตรวจ
69.Vomit = อาเจียน
70.Wound (วูน) = แผล
71.Weight = น้ำหนัก
72.Weak (วี๊ค) = อ่อนเพลีย
73.Surgery (เซอ-เจอ-รี่) = ศัลยกรรม
74.Medication (เหม็ด-ดิ-เด-ชั่น) = อายุรกรรม
75.Pediatric (พี-เดรีย-ตริก) = กุมารเวชกรรม
76.Obstetric (อ๊อบ-สเต-ตริก) = สูติกรรม
77.Gynecology (ไก-เนค-โค-โล-จี้) = นรีเวชกรรม
78.Orthopedic (ออ-โถ-ปี-ดิก) = กระดูกและข้อ
79.Hemodialysis (ฮี-โม-ได-อะ-ไล-ซิส) = ห้องล้างไต
80.Physical therapy (ฟิส-สิ-เคิล-เทอ-รา-ปี่) = แผนกกายภาพบำบัด
81.Phamacy (ฟา-มา-ซี) = ห้องจ่ายยา
82.Emergency room (E.R) = ห้องฉุกเฉิน
83.Intensive care unit (I.C.U) = แผนกผู้ป่วยหนัก
84.Operating room (O.R) = ห้องผ่าตัด
85.Anesthesia (Anes) ( อะ-แนส-ที-เซีย) = แผนกดมยา
86.Recovery room (R.R.) (รี-คอฟ-เวอ-รี-รูม) = ห้องพักฟื้น
87.Labour room (L.R) (เล-เบ้อ-รูม) = ห้องคลอด
88.Ward = ตึกผู้ป่วย
89.Mask = ผ้าปิดปากและจมูก